Ευλογημένοι νιώθουμε όσοι μεγαλώσαμε σε εκείνα τα χρόνια, όπου η στοργή δεν ήταν πλαστική και τυποποιημένη ενώ την πρωτοκαθεδρία στο μαγείρεμα την είχε η παράδοση και ητέχνη του όμορφου νου.. Στα χρόνια που οι μανάδες μας, εκεί μετά  το απόγευμα, καθώς η μέρα έπαιρνε να τελειώνει,  γινόντουσαν μια παρέα και ενώ η μια έπλεκε και η άλλη κεντούσε σχεδίαζαν κιόλας με όρεξη και μεράκι πώς θα γέμιζαν το αυριανό τσουκάλι. Κι έμοιαζε με όνειρο εκείνο το σχεδίασμα με τα κρεμμυδάκια τα ψιλοκομμένα, με τα αυγοκόματα και τις τηγανιτές πατατούλες που ευχόσουν να βρεθείς σε μια στιγμή στο αυριανό μεσημεριανό τραπέζι.Τα αγνά και απλά υλικά ήταν τα δεδομένα και τα πιο νόστιμα και οι αλλεργίες εκδηλώνονταν μόνο με κουκιά.

Θυμάμαι πάλι τα καλοκαίρια που τριγυρνούσα μέσα στο περιβόλι της γιαγιάς μου κι έκοβα από τη φασολιά το φασολάκι που πέταγε νερό φρεσκάδας και μασουλούσα με μεγάλη ευχαρίστηση, γιατί αυτό ήταν το δώρο της γης που έμελλε να γίνει και δώρο ψυχής. Η καλή μου η γιαγιά που δεν τα είχε καθόλου καλά με τα έντομα και τις ακρίδες, όταν τα έβλεπε στο περιβόλι της τούς έριχνε αγιασμό για να τα διώξει και φώναζε τα θεόπουλα να τα τσιμπολογήσουν γιατί έλεγε πως γι αυτό τα έφτιαξε ο Θεός. Για να θρέψει τα πουλιά.

-Και τα σκουλήκια γιαγιά γιατί τα έφτιαξε, τη ρωτούσαμε εμείς.

-Κι εκείνα για τα πουλιά τα έφτιαξε αλλά και για να ανοίγουν τρύπες στη γη και να παίρνει αέρα το χώμα, μας έλεγε εκείνη.

Τα απλά και καθαρά που μοσχομύριζαν από μόνα τους και δεν χρειάζονταν του κόσμου τα μπαχάρια, μεγάλωσαν γενιές και γενιές. 

 Δεν ξεχνώ και τον πατέρα μου που πάντα μας λέει πως μεγάλωσε και έγινε δυο μέτρα άντρας με τα λίγα και τα ελάχιστα.  Μια φέτα ψωμί και δυο σταγόνες λάδι. Και μάλιστα έλεγε πως η τσέπη του παντελονιού του, ήταν πάντα λαδωμένη γιατί εκεί  έχωνε φέτα κι έτρεχε στις αλάνες να παίξει μπάλα. Και στις πείνες τις μεγάλες, λέει πως τους κράταγε λίγο βρεγμένο ψωμί με λίγη ζάχαρη αλλά και τα λούπινα τα μανιάτικα. Και όταν πέρασε το κακό του πολέμου και ήρθε στην Αθήνα  όλη του η οικογένεια, η μητέρα του η Σταματικώ και η γιαγιά του η Μαριγώ έφεραν μαζί τους κι ένα σωρό φαγάκια που γινόντουσαν με το τίποτα. Πότε στο μαυροτήγανο πατάτες, κολοκυθάκια, πιπεριές μελιτζάνες και πίτες τραβηχτές πότε στην κατσαρόλα που σε τρέλλαινε όταν μοσχομύριζε σπανακόρυζο και πότε στον φούρνο που η μυρωδιά από τις πίτες της έβγαινε και σκέπαζε όλον τον δρόμο της οδού Σικελκιανού. Εγώ που αποβραδίς την έβλεπα να κάνει προετοιμασία, την επομένη ένιωθα να έρχεται η μυρωδιά της κάθε πίτας και να με τραβάει από τη μύτη, από την ώρα που θα έβγαινα από το σχολείο μέχρι και που θα έμπαινα στο σπίτι.

Κρέας τρώγανε κάθε Κυριακή και από μια μικρή μερίδα. 

Από γενιά σε γενιά το πέρασαν ετούτο το μαγείρεμα το αγνό,το απλό, το αγαπητικό, το μοσχοβολιστό, το στοργικό.  

Μαζεύω τις συνταγές και των δυο γιαγιάδων μαζί και της μάνας μου και τις κρατώ σε σημειωματάρια πολύτιμα για να τις δώσω προίκα στα κορίτσια της οικογένειας αλλά και σε όποιο αγόρι τις ζητήσει και κλείνω μάτια και αυτιά μου σε ό,τι  φαντάζει άγευστο και χωρίς ουσία. Το φαγητό είναι συναίσθημα και ανασύρει μνήμες χαράς, μνήμες λύπης, παρέας ή μοναξιάς. Η γνώση για το καλό μαγείρεμα είναι κουλτούρα, είναι παράδοση, είναι υγεία, είναι γεύση καθαρή και θαρρώ πως έχει τις ρίζες της  στον γυναικείο νου που έπρεπε να να αναθρέψει τα παιδιά και να τα αγκαλιάζει μαζί.  Ας μη μας χαϊδολόγαγαν οι μανάδες μας κι ας μη μας δικαιολογούσαν κι ας μη μας κακομάθαιναν έφτανε που το φαγάκι ήταν από τα χεράκια τους και από την έγνοια τους την στοργική.

Η τραχανόπιτα με τυρί και φρέσκο γάλα ήταν από τις αγαπημένες πίτες, μετά τη σπανακόπιτα και τις τραβηχτές. 

Εγώ την φτιάχνω και η Μαρία την καταγράφει:

ΥΛΙΚΑ

300 γρ. τραχανάς ξινός ή γλυκός ή και λαχανικών με καυτερή πιπεριά.

(μπορούμε να βάλουμε ό,τι μας αρέσει ή και λίγο απ΄όλα)

400γρ. φέτα θρυμματισμένη

600ml φρέσκο γάλα κατσικίσιο ή όποιο άλλο γάλα μας αρέσει

300 αλεύρι για όλες τις χρήσεις

2 αβγά

50 γρ. βούτυρο ή 50 γρ. λάδι για επάλειψη

Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180 βαθμούς

Μουλιάζουμε τον τραχανά για 10’ κι ύστερα τον στίβουμε.

Φτιάχνουμε έναν χυλό με όλα τα υλικά, ανακατεύοντας πολύ καλά.

Αδειάζουμε τον χυλό σε ένα καλά λαδωμένο και ελαφρώς αλευρωμένο ταψί.

Σκορπίζουμε στην επιφάνεια μικρά κομμάτια βούτυρο ή τινάζουμε το λάδι με ένα πινελάκι να πάει παντού.

Ψήνουμε για 30-35’.

Είναι πλήρες γεύμα εάν συνοδευτεί με σαλάτα,μοιάζει πολύ με ζυμαροτυρόπιτα και έχει την ικανότητα να μυεί τα σχολιαρόπαιδα στο κολατσιό από το σπίτι. Αλλά και ως βραδινό μπορεί να σταθεί και να υποσχεθεί ύπνον ήσυχο και ανάλαφρο.