«Το ‘Αγιο Πνεύμα είναι μεγάλο και παντοδύναμο. Σκέψου πόσοι κάθεστε εδώ, πόσες ψυχές παρευρισκόμαστε;
Στον καθένα ενεργεί ανάλογα. Είναι παρών ανάμεσά μας και βλέπει του καθενός την σκέψη, τη συνείδηση, τι λέμε, τι διαλογιζόμαστε, τι πιστεύουμε; Ας φωτισθεί ο νους σου από αυτό και ας δεις πόσοι είναι οι χριστιανοί όλης τούτης της παροικίας και πόσοι όλης της Παλαιστίνης. Πλάτυνε τις σκέψεις σου από την επαρχία σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και από εκεί ατένισε όλο τον κόσμο, τις φυλές των Περσών, τα έθνη των Ινδών, τους Γότθους, τους Σαυρομάτες, τους Γάλλους, τους Ισπανούς, τους Μαυριτανούς τους Λίβυες, τους Αιθίοπες και τους υπόλοιπους που δεν ξέρουμε. Βλέπεις σε κάθε έθνος επισκόπους,τους πρεσβυτέρους, τους διακόνους, τους μοναχούς, τις παρθενεύουσες και τους υπόλοιπους λαϊκούς. Και βλέπε πως το άγιο πνεύμα που είναι ο μεγάλος αρχηγός και χορηγός των χαρισμάτων πως δίνει στον καθένα, σε άλλον αγνότητα, σε άλλον παρθενία, σε άλλον ελεημοσύνη, σε άλλον ακτημοσύνη, σε ε άλλο δύναμη για απομάκρυνση πονηρών πνευμάτων. Και όπως το φως με μια ακτινοβολία φωτίζει τα πάντα, έτσι και το ‘Αγιο Πνεύμα φωτίζει όσους έχουν πνευματικούς οφθαλμούς».
Απόσπασμα από την 16η κατήχηση, Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, που εκφωνήθηκε στον Γολγοθά
Ξυλόγλυπτο τέμπλο του ιερού ναού του Αγίου Σώστη που βρίσκεται στον δρόμο των εκκλησιών στην Απολλωνία της Σίφνου. Στο κάτω δεξιό μέρος εικονίζεται ο Κύριος και Θεός με την Παναγία, τον Τίμιο Πρόδρομο, τα Τάγματα των Αγγέλων, τους Αγίου Αποστόλους και τους χορούς των Αρχιερέων, των Αναργύρων, των Αγίων, των Οσίων και όλη τη θριαμβεύουσα εκκλησία. Το τέμπλο συντηρήθηκε από τον Φώτη Κόντογλου.
«Σε όση γη βλέπει ο ήλιος σε τόση ήρθε αυτή η χάρις του Αγίου Πνεύματος. Και η σταγόνα αυτή και η ρανίδα του πνεύματος γέμισε όλη την οικουμένη με γνώση και ευσέβεια. Με αυτήν γίνονται θαύματα, με αυτήν λύνονται, όλων τα αμαρτήματα. Και η χάρις, που σκορπίστηκε σε τόσες πολλές χώρες δεν είναι ολόκληρη, αλλά κάποιο μέρος της δωρεάς αλλά αρραβώνας. ‘Εδωσε, λέει, «τον αρραβώνα του πνεύματος στις καρδιές μας» (Β’Κορ. 1,22). Με τη λέξη αρραβώνας, τονίζει μέρος της ενεργείας. Δεν εννοεί μέρος της ουσίας, διότι ο Παράκλητος δεν διαμερίζεται κατά την ουσία. Πρόσεχε την πηγή πόσο μεγάλη είναι! Στον ένα δίνεται από το Πνεύμα λόγος σοφίας, στον άλλο λόγος γνώσεως από το ίδιο Πνεύμα, σε άλλον πίστης, σε άλλον χαρίσματα θεραπειών, σε άλλον θαυματουργική δύναμη από το ίδιο Πνεύμα, σε άλλον προφητικό χάρισμα. Σε άλλον το να διακρίνει τα πνεύματα, σε άλλον διάφορα είδη γλωσσολαλιάς και τόσα πολλά χαρίσματα σε τόσα πολλά έθνη σε όλη τη γη άπλωσε η χάρις που παίρνουμε στο βάπτισμα. Και όλα αυτά τα επιτελεί η σταγόνα του Αγίου Πνεύματος. Ότι πρόκειται για σταγόνα το φανέρωσε λέγοντας, «θα εκχύσω από το πνεύμα μου» και με τη λέξη «αρραβώνας». Αυτά δείχνουν ότι από το όλον δόθηκε κάτι λίγο γι αυτό και ο Ιωάννης δηλώνοντας το ίδιο πράγμα, έλεγε, «από το πλήρωμα αυτού (του Χριστού) επήραμε όλοι εμείς», σαν να λέει «επήραμε όλοι από αυτό που ξεχειλίζει από αυτό που περισσεύει από αυτό που ξεχύνεται». Βάλε λοιπόν στο νου σου τι σημαίνει χάρις του Πνεύματος, πώς είναι υπεραρκετή και υπεράφθονη, πώς επαρκεί τόσα πολλά χρόνια για τόσο μεγάλη οικουμένη και ούτε περιορίζεται ούτε δαπανάται και όλους τους γεμίζει πλούτο και χάρη και αυτή καθόλου δεν λιγοστεύει. Έπειτα, επειδή η λέξις πνεύμα έχει πολλές σημασίες, σημαίνει και τον άγγελο και την ψυχή και τον άνεμο και άλλα πολλά. Όπως το πνεύμα του ανθρώπου συγγενεύει και συνυπάρχει με τον άνθρωπο, έτσι και το Πνεύμα του Θεού συνυπάρχει με το Θεό, αλλά ωστόσο αποτελεί ξεχωριστή υπόσταση αυτό. Το φανερώνει ο Παύλος λέγοντας, ποιος από τους ανθρώπους γνωρίζει τα του ανθρώπου, παρά μόνο το πνεύμα του ανθρώπου που υπάρχει μέσα σε αυτόν;
Έτσι και τα του Θεού κανείς δεν τα γνωρίζει, παρά μόνο το Πνεύμα του Θεού. (Α’ Κορ.2,11). Αυτός ο λόγος του Παύλου δε συγχέει τις υποστάσεις-μη γένοιτο- αλλά φανερώνει την αξία και την τιμή του Πνεύματος».
Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου
Από το βιβλίο «Περίπατοι στην Αγία Γραφή», σελ.74-75, του γερ. Δανιήλ Γούβαλη
Ολόλευκη η πρόσοψη του Αγίου Σώστη. Απολλωνία Σίφνου