Οι σημερινοί Ελληνώνυμοι μοιάζει να μην έχουμε μνήμη. Είναι ουσιώδες το υστέρημα, κυρίως επειδή η μνήμη διδάσκει και συντηρεί την αξιοπρέπεια. Σήμερα, για την πλειονότητα των Ελληνωνύμων, τόσο η εμπειρία σχέσεων όσο και οι ειδήσεις – πληροφορίες υποκαθίστανται, παθητικά και αυτονόητα, από συγκεχυμένο συνονθύλευμα τηλεοπτικών εντυπώσεων. Ο βομβαρδισμός με «εντυπώσεις», νομοτελειακά ατομικές, και η ευκολία ψυχολογικής τους επιβολής έχουν καταστήσει την πληροφόρηση μια τεχνική προπαγάνδας και τους χειριστές αυτής της μαστορικής opinion makers. Το ναρκισσιστικό του καθενός μας εγώ επιλέγει φιγουράτα δόγματα, από κανάλια και έντυπα της ψυχολογικής μας προτίμησης, υπακούοντας σε πολυποίκιλα απωθημένα. Με τέτοιο εξοπλισμό κάποιοι, ίσως, να φτάνουν και σε έδρα πανεπιστημιακή – βεντέτες, με καλοστημένη προβολή, αφού (κατά σύμπτωση) οι «πεποιθήσεις» τους εξυπηρετούν κόμματα ή και κάποια ξένη πρεσβεία.

Ασεβώ, ίσως, στον νηφάλιο αναγνώστη μου, τον κουρασμένο από τη μακρόσυρτη απογοήτευση και ανελπιστία για την πατρίδα του, αν συνδέσω τη χαμένη μας μνήμη με τον εορτασμό, πριν από δέκα ακριβώς ημέρες, διακοσίων χρόνων από την έναρξη του απελευθερωτικού των Ελλήνων αγώνα. Προκαλούσε ο εορτασμός το οδυνηρό ερώτημα, αν οι σημερινοί Ελληνώνυμοι σώζουμε ακόμα ιστορική μνήμη, επομένως και συλλογική αξιοπρέπεια.

Ο σοφός Κωστής Παπαγιώργης είχε πει (ή γράψει) ότι: «το ελληνικό 1821 ήταν η μόνη στην Ιστορία επανάσταση, όπου άλλοι πολέμησαν και άλλοι κυβέρνησαν»! Γιατί επαναστάτησε ο Ελληνισμός, στη Μολδοβλαχία πρώτα και στον Μοριά αμέσως μετά; Για να ελευθερωθούν οι Ελληνες από τους Τούρκους. Πώς καταλάβαιναν αυτή την απελευθέρωση οι επαναστατημένοι; Να «πάρουνε την Πόλη και την Αγια-Σοφιά», να απαλλαγεί από τον τουρκικό ζυγό η ελληνική αυτοκρατορία της χριστιανικής Ανατολής. Δηλαδή, ο στόχος των επαναστατών ήταν ό,τι ακριβώς φοβόταν και απεχθανόταν η Δύση.

Η πρώτη αντίδραση των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων στην πολυμερισμένη και ασυντόνιστη εξέγερση των Ελλήνων ήταν οργή και απειλές. Οταν οι θυσίες και ο ηρωισμός των Ελλήνων άρχισαν να γεννάνε φιλελληνισμό στις κοινωνίες της Δύσης, η στρατηγική μεταβλήθηκε: άρχισε η μεθοδική δολιότητα να διχαστούν οι Ελληνες –αγγλικό, γαλλικό, ρωσικό κόμμα– ο φατριασμός να κυριολεκτείται.

Το όραμα που ταύτιζε την απελευθέρωση με την αποκατάσταση της αυτοκρατορίας (ο «μαρμαρωμένος βασιλιάς», η συνέχιση της Λειτουργίας στην Αγια-Σοφιά εκεί που τη σταμάτησαν οι Τούρκοι) έσβησαν όλα οριστικά με τη Μικρασιατική Καταστροφή. Είχε επιβληθεί, μακρόσυρτη και απατηλή, η νέα «τάξη πραγμάτων» που κατεδάφιζε, οριστικά και αμετάκλητα, την ταυτότητα των Ελλήνων: την αυτοκρατορία. Η λέξη είχε πολύ συγκεκριμένη ιστορική σάρκα. Σήμαινε τον Ελληνισμό, όχι σαν εθνοφυλετική, αλλά ως πολυεθνική συλλογικότητα, δηλαδή ως τρόπο βίου, ως νοο-τροπία και γλώσσα, ως πολιτισμό.

Τον πολιτισμό τον γεννάει ένα «νόημα» της ύπαρξης και του κόσμου: μια αφομοιωμένη στη γλώσσα και στους θεσμούς μεταφυσική, μια «πίστη» – εμπιστοσύνη – και όχι κάποιο ιδεολόγημα. Οι Ελληνες του 1821 πολεμούσαν «για του Χριστού την πίστη την αγία» ταυτόσημη με «της πατρίδος (του πολιτισμού – τρόπου ζωής) την ελευθερία». Οι Δυτικοί τούς παραχώρησαν την ευφραντική ψευδαπάτη: ένα κρατίδιο, με θεσμούς και λειτουργίες που πιθήκιζαν το ζητούμενο της μετα-μεσαιωνικής Ευρώπης, τις «ελευθερίες», όσες υπόσχεται ο συνεπής μηδενισμός.

Παραχώρηση συγκαταβατική, με όρους εξοντωτικά ταπεινωτικούς: Οικονομία βασισμένη στη λογική της δανειοληψίας, κρατική και περιφερειακή οργάνωση ριζικά αντίθετη στην ελληνική εμπειρία του κοινοτισμού και της αυτοδιαχείρισης, τερατώδικη μεταμόρφωση του λαϊκού εκκλησιαστικού γεγονότος σε «επικρατούσα θρησκεία», οργανισμό κηρυγματικής, ατομοκεντρικής ηθικολογίας.

Παρά τον εξοντωτικό πνιγμό της ελληνικής ιδιαιτερότητας από τη δυτική «φιλελληνική» προστασία, η ευγενική και αρχοντική πολιτική ιδιοφυΐα του Καποδίστρια επιχείρησε να συγκεράσει τα ουσιώδη της ελληνικότητας με την απόλυτη κυριαρχία της Δύσης στη Νεωτερικότητα. Η γαλλική στρατιωτική αποστολή οργάνωσε τη δολοφονία του.

Ετσι, ο εξευρωπαϊσμός του ελλαδικού κρατιδίου πήρε τον χαρακτήρα βίαιης καθυπόταξης. Ορίζεται Γερμανός (Βαυαρός) βασιλιάς των Ελλήνων, ανήλικος, την απόλυτη δικτατορική εξουσία ασκεί τριμελής «αντιβασιλεία». Αυτή στήνει, εκ θεμελίων, έναν κρατικό μηχανισμό χωρίς ίχνος της πολιτιστικής παράδοσης και χαρακτηρολογικής ιδιαιτερότητας των Ελλήνων, κράτος μέχρι σήμερα εχθρικό, αντίπαλο, βασανιστή του πολίτη.

Οι δυτικές «Προστάτιδες Δυνάμεις» θα απεργαστούν με υπομονή τη μονιμοποίηση της καταγωγικής (προαποφασισμένης) καχεξίας και ευτέλειας του κράτους των Ελλήνων: Θα προσφέρουν μεθοδικά στην Τουρκία τον πολυαίμακτο ξεριζωμό του Ελληνισμού από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο, την Ανατολική Θράκη, την Κύπρο, την Ιμβρο, την Τένεδο, την Κωνσταντινούπολη.

Την Πέμπτη, 25 Μαρτίου 2021, γιορτάσαμε. Με φανφάρες, ακραίας επαρχιωτίλας, δηλώσαμε την απώλεια της ιστορικής μας μνήμης.

Χρήστος Γιανναράς