Μενού
"Το Γενέθλιο της Θεοτόκου". Ιερά Μονή Αιμυαλών. 8 Σεπτεμβρίου 2023.

 

Mονή Αιμυαλών.

Στους βράχους κρεμασμένη από αιώνες, να δέχεται ανέμους βροχές κι αστροπελέκια και πιότερο δερόμενη να ομορφαίνει.

Ησυχαστική, σεμνή, ταπεινή και συνάμα μεγαλόπρεπη. Απόκεντρη, απόμερη και κεντρική.

Με τα γενναία κυπαρίσια γύρω της, μαζί και τους γενναίους της αλήθειας του Θεού αγωνιστές που η αθόρυβή τους βιοτή δίδαγμα γίνεται και διδάσκει σιωπηρά πώς είναι να μη μένεις στο λίγο, πώς είναι να μη φοβάσαι την ελευθερία, πώς είναι ν'αγαπάς τον Θεό.  

Μυστήριο η μοναχική ζωή και η Παναγιά πίσω από αυτό να σκεπάζει με το μαφόρι της

τα παιδιά της τα αφιερωμένα και  ακίνητα να τα κάμει  και άφοβα στις επιθέσεις των καιρών και των πονηρών.

8 Σεπτεμβρίου 2023. Μας υποδέχεται η Κυρία Θεοτόκος, η μητέρα όλων, γιορτινή και καταστόλιστη με τα ακοίμητα αργυρά καντήλια της, στο Καθολικό, όλα αναμμένα. Και γύρω της, τα παιδιά της, οι πατέρες της μονής, οι αφιερωμένοι ολόψυχα στον Υιό της και σε Εκείνη, να διατηρούν τα τυπικά, τις παραδόσεις τις μνήμες, τη φιλοξενία.

 

Μέγας πανηγυρικός, αρχιερατικός εσπερινός. 

Προσκυνητές πολλοί, από μέρη πολλά ερχόμενοι, μοναχοί και λαϊκοί, ιερείς με άμφια γιορτινά, ο άγιος Καθηγούμενος, γέροντας Δαμασκηνός και ο Σεβασμώτατος Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλουπόλεως κ.κ. Νικηφόρος,

όλοι προσέρχονται να πανηγυρίσουν «με ευφροσύνη απέραντη και τρόπο λαμπρό», όπως γράφει ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας.

«Να πανηγυρίζουν σε αυτή την ημέρα κατά την οποία δεν γεννήθηκε απλώς η Θεοτόκος αλλά η οικουμένη ολόκληρη».

Και η πένα η θεόπνευστη του  Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού, προσκαλεί κι εκείνη στη μεγάλη πανήγυρη του

«Γενεσίου της Θεοτόκου»:

«Ελάτε όλα τα έθνη, κάθε ανθρώπινη γενιά, και κάθε γλώσσα, και κάθε ηλικία, και κάθε αξίωμα, να γιορτάσουμε με αγαλλίαση την γέννηση της παγκόσμιας χαράς. 

Την γέννηση της Θεοτόκου, που ανόρθωσε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος, που άλλαξε την λύπη της πρώτης μας μητέρας, της Εύας, σε χαρά.

 Εκείνη άκουσε την απόφαση του Θεού:

«Με πόνους να γεννάς τα παιδιά σου».

Η Παναγία άκουσε: «Χαίρε, Κεχαριτωμένη».

Εκείνη: «Στον άνδρα σου η υποταγή σου».

Η Παναγία: «Ο Κύριος είναι μαζί σου».

Τι άλλο λοιπόν από λόγο να προσφέρουμε στην Μητέρα του Λόγου; Όλη η κτίση ας γιορτάσει μαζί μας κι᾿ ας υμνήσει τον αγιασμένο καρπό της αγίας Άννας.

Γιατί γέννησε στον κόσμο παντοτινό θησαυρό αγαθών, την Παναγία. 

Όλοι και όλα μας καλούν να συνεορτάσουμε σε ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα, εκεί, στο μεταίχμιο της Παλαιάς με την Καινή Διαθήκη.

Ο ιερός υμνογράφος αποτυπώνει τη χαρά της Γεννήσεως στο δοξαστικό του Μεγάλου Εσπερινού και προσκαλεί κι εκείνος στην προσκύνησή του: 

« Ελάτε όλοι οι πιστοί,

να τρέξομε προς στην Παρθένο.

Γιατί να!

Γεννάται το κειμήλιον της παρθενίας,

 που πριν να κατοικήσει στην γαστέρα της μητρός της,

έχει προορισθεί να γίνει του Θεού η Μητέρα. 

Αυτή που γεννάται είναι

η ράβδος του Ααρών που εβλάστησε.

Είναι η ράβδος από τη ρίζα του Ιεσσαί.

Είναι των Προφητών το κήρυγμα.

Είναι των Δικαίων, του Ιωακείμ και της Άννας, το βλάστημα.

Γεννάται λοιπόν και η κτίσις ανακαινίζεται.

Τίκτεται και η Εκκλησία με τη δική της ευπρέπεια καταστολίζεται.

Τικτεται ο ναός ο άγιος

Τίκτεται της Θεότητας το δοχείο,

το Παρθενικό όργανο,

ο βασιλικός θάλαμος.

Το θείο μυστήριο αυτής της Γεννήσεως,

όλοι ας προσκυνήσουμε»

«Δεῦτε ἅπαντες πιστοί, πρὸς τὴν Παρθένον δράμωμεν· ἰδοὺ γὰρ γεννᾶται, ἡ πρὸ γαστρὸς προορισθεῖσα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν Μήτηρ, τὸ τῆς παρθενίας κειμήλιον,

ἡ τοῦ Ἀαρὼν βλαστήσασα ῥάβδος…..»

Θεία Κατάνυξη, συγκίνηση, δάκρυα, η χαρά της προσευχής και η χάρη της Παναγίας.

 Ο Δεσπότης, από του δεσποτικού, μας παροτρύνει να έχουμε την αδαμάντινη καρτερία του Ιωακείμ και της ‘Αννας και να επιδεικνύουμε αγόγγυστη υπομονή στις θλίψεις και στους πειρασμούς που παραχωρεί ο Θεός για τη δική μας πνευματική ωφέλεια και προκοπή.

Και εύχεται ο Μητροπολίτης μας, η Κυρία μας Θεοτόκος και η Θεοπρομήτωρ ‘Αννα που έχουν την ευλογία να θεραπεύουν τη φυσική στειρότητα,

να θεραπεύσουν τις στείρες από πνευματικά έργα καρδιές, ώστε ο  Θεός να πέμψει στις ψυχές, την θεία και γλυκυτάτη χάρη Του,

η οποία ομορφαίνει, ανακαινίζει, πλουτίζει, αφθαρτίζει και αγιάζει τον άνθρωπο.

Μετά το τέλος του Εσπερινού, ακολουθεί στο Αρχονταρίκι το εορταστικό κέρασμα και όταν το μικρό καμπανάκι σημάνει τρεις φορές θα ακολουθήσει η μεγάλη τράπεζα, ήσυχα και πάντα εορταστικά, που στρώνεται με αρτήσιμα αλλά και με νηστίσιμα εδέσματα για εκείνους που θα μεταλάβουν την επομένη.

Ο ηγούμενος ευλογεί την τράπεζα και χτυπά το πρώτο κουδούνι, σημαίνοντας έτσι την έναρξη του φαγητού.

Ενώ με το δεύτερο σηκώνει το ποτήρι και εύχεται έτη πολλά κι ευλογημένα

Καθ’όλη τη διάρκεια, ο π. Θεόδουλος αναγιγνώσκει «Λόγο πανηγυρικό στο Γενέσιον της Θεοτόκου», του Αγίου Νικολάου του Καβάσιλα:

(...)

"Σήμερα ἡ γῆ ἔδωκε καθαρὰ τὸν καρπό της...

Σήμερα ὁ οὐρανὸς κατάλαβε πῶς δὲν οἰκοδομήθηκε ἄσκοπα...

Σήμερα ὁλόκληρη ἡ κτίση ἔνοιωσε τὸν ἑαυτὸ τῆς καλύτερο καὶ λαμπρότερο, 

ἀφοῦ ἔλαμψε τὸ κοινὸ στολίδι τοῦ σύμπαντος".

(...)

 

Το τρίτο κουδούνισμα είναι εκείνο που σηματοδοτεί τη λήξη της τράπεζας και ο άγιος καθηγούμενος αφού ευλογεί τα περισσεύματά της, εύχεται σε όλους

«καλή αυριανή» και  καληνυχτίζει.

Κι εμείς αισθανόμαστε αγαλλίαση και ευφροσύνη και ευχαριστίες αναπέμπουμε στην Παναγία μας για την Αβραμιαία ετούτη φιλοξενία των παιδιών της.

 Με το γλυκοχάραμα μπαίνουμε στον 'Ορθρο. Καθώς ο ουρανός ροδίζει, οι πρωταγωνιστές της ημέρας, η Παναγία, ο Ιωακείμ και η ‘Αννα, ο Αδάμ και η Εύα, προβάλλουν όλο και περισσότερο μέσα από τους ιερούς κανόνες και τα καθίσματα:

«Ἡ Παρθένος Μαριάμ, καὶ Θεοτόκος ἀληθῶς, ὡς νεφέλη τοῦ φωτός, σήμερον ἔλαμψεν ἡμῖν,

καὶ ἐκ Δικαίων προέρχεται εἰς δόξαν ἡμῶν.

Οὐκ ἔτι ὁ Ἀδὰμ κατακρίνεται· ἡ Εὔα τῷν δεσμῶν ἠλευθέρωται…»

Στους αίνους υμνείται το παράδοξον θαύμα:

«Ὢ τοῦ παραδόξου θαύματος! ἡ πηγὴ τῆς ζωῆς, ἐκ τῆς στείρας τίκτεται, ἡ χάρις καρπογονεῖν…»

Η Χάρις εκαρποφόρησε και όχι η φύση. Γιατί όπως λέει ο ‘Αγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός:

«Όταν επρόκειτο να γεννηθεί η Θεοτόκος – Παρθένος από την Άννα,

δεν τολμούσε η φύση να καρποφορήσει πριν από τη Χάρη,

αλλά έμενε άκαρπη, μέχρις ότου βλαστήσει η Χάρη τον καρπό.

Έτσι έπρεπε, να γεννηθεί πρωτότοκη εκείνη, που θα γεννούσε

τον «πρωτότοκο όλης της δημιουργίας»,

που «όλα σ᾿ αυτόν χρωστούν την ύπαρξή τους».

Καλότυχο ζευγάρι, Ιωακείμ και Άννα, όλη η κτίση σας ευγνωμονεί.

Η πανηγυρική θεία λειτουργία ξεκινά με τη μεγάλη Δοξολογία.

Εγκάρδιο και ανεπιτήδευτο ψάλσιμο με βαθειά την επίγνωση του ιερού γεγονότος και των τελουμένων.

Κάτω από το φως των κεριών και των πολυελαίων που σείονται δοξαστικά, η ψυχή αγγάλεται και η καρδιά τον Κύριο ποθεί να συναντήσει

και μεσίτρια για ετούτο το απάντημα την Παναγία έχει.

Ψάλλομεν και μακαρίζομεν μαζί με όλες τις γενεές, Εκείνη που δρόμους φωτός και και χαρμονής θεϊκής μας ανοίγει και από τοχέρι μας κρατά

στον Υιό της μας οδηγήσει.

​​​​​​

Ο π. Συμεών Συνοδινός, μετέχοντας ως σεπτός και ταπεινός λειτουργός του Υψίστου σε αυτό το πανηγυρικό και πολυιερατικό συλλείτουργο, κηρύττει από του Αγίου Βήματος:

«Με τον χρωστήρα της πένας του, ο Ευαγγελιστής Λουκάς γράφει:

‘Ησαν δίκαιοι αμφότεροι ενώπιον του Θεού, ο Ιωακείμ και η ‘Αννα, πορευόμενοι με όλες τις εντολές Του. ‘Ησαν άμεμπτοι και αγνοί.

‘Ανθρωποι μεν, ζώντας δε με δικαιοσύνη και Χάρη Θεού.

Υπέργηροι και προβεβηκότες στην ηλικία, που όμως δεν ευλογήθηκαν δια της τεκνοποιΐας. Και αυτό, στους χρόνους της Παλαιάς Διαθήκης, εθεωρείτο κατάρα και βδέλυγμα.

Οι άνθρωποι τότε ανέμεναν τον Σωτήρα Χριστό και όταν ένα ζευγάρι δεν τεκνοποιούσε, θεωρούνταν πως δε συνεργούσε στο σχέδιου του Θεού για τη Σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.

Κάτω από αυτή τη δοκιμασία και τον πόνο της ατεκνίας, έρχεται η Χάρη του Θεού. Και δεν τεκνοποιούν μόνο, ο Ιωακείμ και η ‘Αννα,  αλλά τεκνοποιούν τον πρόξενο της ζωής, την Παναγία Μητέρα, την οποία θα εκλέξει ο Θεός να γίνει ο πρόξενος της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους.

Να γίνει το σκεύος το εκλεκτό όπου θα κατοικήσει ο ίδιος ο Θεός.

 Με αυτόν τον τρόπο και δια της υπακοής της Θεοτόκου στο σχέδιο του Θεού ο άνθρωπος θα πάρει το χρυσό κλειδί και θα ανοίξει και πάλι τον Παράδεισο.»

Πόσο παραμυθητικό και ελπιδοφόρο είναι να ακούει κανείς, πως στον άνθρωπο δόθηκε το χρυσό κλειδί του Παραδείσου και όταν εκείνος το θελήσει μπορεί την πόρτα να ξεκλειδώσει και εκεί αιώνια να κατοικήσει!

 Το ‘Αγιο Ποτήριο προβάλλει στην Ωραία Πύλη. Στιγμές άγιες, ιερές, ησυχαστικές. Στιγμές μυστηρίου, δέους μυστικού και δεήσων καρδιακών:

 «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου».

Συνάντηση με τον ζώντα Χριστό, θερμή πίστη, ζέουσα αγάπη, μετοχή στο Πάσχα το Αληθινό.

Στο καταστόλιστο προαύλιο, το κατάμεστο από πιστούς, με όλη τη φύση να εορτάζει αγιασμένη από ετούτη τη Θεομητορική Πανήγυρη, οι ιερείς ευλογούν τους άρτους και  ύστερα τον λαό, με την ευχή να φύγει από αυτόν τον τόπο  φωτισμένος, ειρηνικός, ελεημένος και αποφασισμένος για τη συνέχιση του αγώνος και την ολοκλήρωση της μετάνοιας.

Το αντίδωρο μοιράζεται μαζί με την ευχή θεϊκή ευλογία:

«Εὐλογία Κυρίου καί ἔλεος αὐτοῦ ἔλθει ἐφ' ὑμᾶς».

Κι ύστερα οι άρτοι, τα γλυκίσματα και οι καφέδες. ‘Όλα όμορφα, απλοϊκά και συνάμα χαρμόσυνα κι ευλογημένα.

 

 Την δωδεκάτη μεσημβρινή, θα σημάνουν και πάλι τα τρία καμπανίσματα που θα προσκαλέσουν σε τράπεζα εορταστική, όπου σερβίρεται ψάρι.

Αυτό οι πατέρες ορίζουν να καταλύεται όποια ημέρα και αν εορτάζει η Παναγία.

Στην κεφαλή της τραπέζης ο άγιος  Καθηγούμενος. Στο ίδιο μέρος τοποθετείται και η μερίδα της Παναγίας.

Η μονή, τηρεί με σεβασμό και ευλάβεια την Ιερά Παράδοση, που θέλει, κάθε φορά που γιορτάζει η Θεοτόκος, να υψώνεται η μερίδα της και στην εορταστική τράπεζα.

Όπως ακριβώς έκαμαν και οι Απόστολοι στην πρώτη τράπεζα που  παρακάθισαν, ακριβώς μετά τη μετάστασή της.

Ο πατήρ Ιωσήφ, ιερομόναχος,της Μονής Αιμυαλών, διηγείται:

Και αφού οι Άγιοι Απόστολοι πληροφορήθηκαν την μετάσταση της Παναγίας,

με δέος και κατάνυξη επέστρεψαν στο σπίτι του Ευαγγελιστή Ιωάννη για να φάνε όλοι μαζί.

Μια συνήθεια που έχουμε κι εμείς μέχρι σήμερα, μετά την εξόδιο ακολουθία ενός προσφιλούς κεκοιμημένου μας προσώπου και καθόμαστε όλοι μαζί να φάμε.

Και στο τραπέζι οι Απόστολοι βάλανε και μερίδα για την Υπεραγία Θεοτόκου από συνήθεια.

Εκεί λοιπόν που έκατσαν στο τραπέζι, να καιη Παναγιά μας, εμφανίζεται και τους λέει:

« Αναστήθηκα και είμαι μαζί με τον Υιό και Θεό μου. Θα είμαι όμως και μαζί σας όλες τις ημέρες έως την συντέλεια του κόσμου»

(Μεθ᾿ ὑμῶν εἰμί πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωής ὑμῶν).

Ακούστε τι υποσχέθηκε η Παναγιά μας, όπως άλλωστε υποσχέθηκε ο Κύριός μας στην Ανάληψή Του.

 Και πράγματι έτσι είναι. Κι αυτό αναφέρεται στον βίο του Αγίου Ανδρέα του διά Χριστόν Σαλού, ο οποίος πηγαίνοντας στον παράδεισο δεν βρήκε την Παναγία. Πήρε τότε την πληροφορία, ότι η Αγία Μητέρα του Χριστού, βρίσκεται ανάμεσα στους ανθρώπους.

Και συνεχίζει, ο π. Ιωσήφ:

Η Παναγιά μας είναι το σέμνωμα και το στολίδι της εκκλησίας μας, της πατρίδας μας, της ψυχής μας και της οικουμένης όλης.

Η Παναγιά μας είναι τα πάντα και μας προστατεύει και μας φρουρεί και μας αγαπάει όλους, χριστιανούς και μη χριστιανούς, πιστούς και απίστους, αμαρτωλούς και δίκαιους.

Και τρέχει και εκεί που δεν την ξέρουν και εκεί που δεν την καλούν, αρκεί να δει ψυχή να πονάει και να ζητάει βοήθεια.

Γι αυτό η Παναγιά μας κερδίζει και θα κερδίζει αμέτρητες ψυχές μέσα στη ζωή και στην πλάση.

Εμάς μας συμφέρει να την επικαλούμεθα, να καθόμαστε κοντά της, να βρισκόμαστε στα πόδια της και στην θεία της αγκάλη, να μην αφήνουμε το ιερό κράσπεδο των ιματίων της.

 Με το τέλος της εορταστικής τράπεζας, το ύψωμα της Παναγίας, η αγιασμένη της μερίδα, περνά μπροστά από κάθε πιστό, που δέεται την χάρη της και την ευλογία της, ενώ οι άγιοι ιεροψάλτες ψάλλουν πανηγυρικώς τον ύμνο που ευαρεστεί τη Θεοτόκο. Τον ύμνο που υπέδειξε θαυματουργικά στον άνθρωπο ο Αρχάγγελος Γαβριήλ :

 Ἄξιόν ἐστιν ὡς ἀληθῶς, μακαρίζειν σὲ τὴν Θεοτόκον, τὴν ἀειμακάριστον καὶ παναμώμητον καὶ μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Τὴν τιμιωτέραν τῶν Χερουβείμ, καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ, τὴν ἀδιαφθόρως Θεὸν Λόγον τεκοῦσαν˙ τὴν ὄντως Θεοτόκον σὲ μεγαλύνομεν.

 Με τον άγιο ηγούμενο καθώς και όλο το σεπτό ιερατείο να προηγείται, με αναμμένες λαμπάδες και ψάλλοντας το απολυτίκιο της ημέρας

« Ἡ γέννησίς σου Θεοτόκε, χαρὰν ἐμήνυσε πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ»

και με όλους τους συνδαιτημόνες να ακολουθούν σιωπηρά, ξεκινά μια μικρή πορεία προς το Καθολικό. Εκεί που ξεκίνησε η έναρξη της εορταστικής τραπέζης, εκεί θα γίνει και η απόλυση.

Η ιερά πανήγυρις θα τελειώσει  καθώς το φως του ήλιου σβήνει αργά.

Μέσα σε ένα ήσυχο και καθαρό δειλινό, ακούγονται το τάλαντο και το σήμαντρο.  Ο μεθέορτος εσπερινός ξεκινά. Κι ύστερα ακολουθεί το Κτητορικό μνημόσυνο, όπου μνημονεύονται οι κτήτορες και οι προαπελθόντες πατέρες της Μονής.

Παρθενίου αρχιερέως, Παρθενίου και Γρηγορίου των ιερομονάχων, Παϊσίας μοναχής….Θεοφίλου αρχιερέως, Θεοκτίστου, Γλακτίωνος των ιερομονάχων…και τόσοι άλλοι.

‘Ένα μικρό βιβλιαράκι με πολλές σελίδες, ολόγιομες ονομάτων που αναγιγνώσκονται με σεβασμό και με τη δέηση να είναι «αιωνία η μνήμη».

 Ο μακαριστός, π. Μωϋσής ο Αγιορείτης, γράφει πως η καθημερινή ζωή των μοναχών αρχίζει και τελειώνει στον ναό. Ο ναός είναι στο κέντρο της ζωής των πατέρων.

Το έργο τους είναι η συνεχής συνομιλία με τον Θεό και οι δεήσεις τους είναι γι αυτούς που θέλουν μα και γι αυτούς που δεν θέλουν να προσευχηθούν.

Και ο κάθε πιστός που επισκέπτεται το Ιερό Ησυχαστήριο και έρχεται σε επαφή με μια άλλη όψη της Ορθοδοξίας, αισθάνεται πως κάτι σπάει μέσα του, πως ο Θεός δεν είναι κρυμμένος, ούτε τόσο μακρινός, ούτε φοβερός και αδυσώπητος και νιώθει έντονη την ανάγκη να δημιουργήσει σχέση στενότερη μαζί Του.

  Η γιορτή της Παναγίας μας, ήταν και εφέτος, ένα φως λαμπρό στους σκιώδεις καιρούς μας. Και, όπως κάθε χρόνο και, όπως και σε κάθε μεγάλη εορτή, είναι το Φως αυτό μια πρόγευση της χαράς της ανέσπερης και ατελεύτητης Βασιλείας των ουρανών.

Η Χάρις του Θεού και της Παναγίας μας, να σκεπάζει όλον τον κόσμο!